مدخل «الله جل جلاله»

حسن ودود
«الله» اسم برگزیده و مختص پروردگار و دربردارنده‏ء عصاره همه صفات جمال و جلال وی است .(1) به خلاف باور شماری اندک که لفظ الله را اقتباس شده از عبری دانسته‏اند؛ بیش‏تر لغت دانان، اصل آن را عربی فصیح می‏دانند که قرن‏ها پیش از بعثت پیامبر اسلام‏صلی الله علیه و آله و سلم کاربرد داشته است.(2)
در مشتق یا جامد بودن لفظ «الله» اختلاف نظر هست. کسانی آن را مشتق دانسته و سپس در منشأ اشتقاق آن نظرگاه‏های متفاوتی را ارایه کرده‏اند از جمله:
1. «الله» مشتق از «اله» به معنای «مألوه» و معبود است.(3)
2. «الله» برگرفته از «وَلَه» به معنای تحیر و سرگردان‏اند(4)؛ زیرا عقول در کنه ذات وی سرگردانند،
3. «الله» از «أله» به مفهوم «فزع» است؛ چراکه خلق به منظور برآورده شدن نیازها به او پناه می‏برند.
4. «الله» اقتباس شده از «لاه» به معنای «احتجب» است؛ زیرا جوهر ذات وی از ادراک دیگران پوشیده و پنهان
_______________________________
1.شرح الاسماء، ص 54.
2.لوامع البینات، ص79.
3.التوحید، ص220.
4. المیزان، ج1، ص18.
_______________________________
است.(5)