أظن
أنه تعلم أي لغة یحتاج إلی فهم مسالة الزمن فیها بأنه کیف یستعمل الألفاظ
لبیان الزمن فی الجمل و إلا لایمکن أستعمال الألفاظ سیما الأفعال بطریقة
صحیحة فی تلک اللغة. أظن الأمر هکذا فی اللغات التی رأیتها علی الأقل. یبدو
فی بعض اللغات لیست علاقة الزمن بالجمل بهذا الشکل الذی نشعر بها فی
الفارسیة مثلا فی اللغة الصینیة.
إن
مسألة الزمن فی اللغة العربیة تثیر بحوث جدیة . یعتقد المستشرقون بأن
الزمن فی اللغة العربیة یفتقر إلی الدقة أو أن الأزمنة العربیة قلیلة. أظن
أنهم ینظرون إلی الصیغ الصرفیة فی الأفعال فقط و أیضا یرون عدم وجود دقة
إلی الزمن عند النحویین القدماء إنهم لایقسمون الأفعال نظرة إلی الأزمنة بل
یقسمونها علی أساس تغییرات صرفیة مثلا نصب الفعل عند دخول الحروف الناصبة
علیه ، فلذا قلّما تعرضوا للبحث فی الزمن.
علماء علم النحو فی زمننا ، یحاولون أن ینظّموا الأفعال علی أساس الزمن و لهذا یصنفون الأفعال و أزمنتها بطرق مختلفة مثلا:
1- الأزمنة البسیطة و هي ثلاثة:
1) الماضی المطلق 2) الحال المطلق 3) المستقبل المطلق
2- الأزمنة المرکبة و هی ثلاثة:
1- الماضي المقیّد و هي أربعة:
1) الماضي القریب 2) الماضي الجازم 3)الماضي الروائيّ 4) حکایة الماضي الروائيّ
2- الحال المقیّد وهی واحدة
3- المستقبل المقیّدة و هی أربعة :
1) المستقبل المعلّق 2) المستقبل الروائيّ 3)المستقبل السلبيّ الجازم 4)حکایة المستقبل الروائيّ
هذا من أشهر تقاسیم الأزمنة حالیا و یعتقد به البعض کـ "فريد الدين آيدن".
النقاش و الخلاف فی هذا الموضوع کثیر ، مثلا بعض العلماء یعتقدون أنه لیس للفعل الأمر زمن و لافاعل!
علی
أي حال... لاأرید أن أدخل فی هذا الموضوع الصعب حالیا ولکن جلبتُ لصدیقاتی
ما یحتجن إلیه و أطبقه علی أساس معانی الأفعال فی اللغة الفارسیة لکی
یساعد الأخوات عندما یردن أن یکتبن أو یتحدثن. و نظّمته فی الجدول التالي:
|
اسامي الأزمنة فی الفارسیة |
الأمثلة |
ترجمتها بالفارسیة |
|
الماضي
|
ماضی ساده |
ذهبَ
سلبيه: ماذهبَ/لم یذهبْ |
رفت
نرفت |
|
ماضی نقلی |
قد ذهبَ
سلبيه: لمّا یذهبْ |
رفته است
هنوز نرفته است |
|
ماضی استمراری |
کان یذهبُ
سلبيه: ماکانَ یذهبُ /لم یکنْ یذهبُ |
می رفت
نمیرفت |
|
ماضی بعید |
کان قد ذهبَ
سلبيه: ماکانَ ذهبَ/لم یکنْ ذهبَ |
رفته بود
نرفته بود |
|
المضارع |
مضارع ساده |
یذهبُ |
میرود |
|
مضارع التزامی
|
قد یذهبُ |
شاید برود |
|
أن یذهبَ |
... که برود |
|
حتی/کی یذهبَ |
... تا اینکه برود |
|
ل / لکی یذهبَ |
... برای اینکه برود |
|
إذن یذهبَ |
... بنابراین برود |
|
المستقبل |
آینده |
سیذهبُ / سوف یذهبُ |
خواهد رفت |
|
لن یذهبَ |
هرگزنخوهد رفت |
هذا لیس تقسیم منطقي ، بل حاولت أن أکتب مایساعدکن حالیا علی صوغ الأفعال و الجمل.
لم أکتب من الفعل الأمر شیئا لأنه یطلب مجال آخر و فیه نقاش.
ملاحظة: عفوا ینبغی أن أکتب بالفارسیة بعض الشیء:
۱- فعل
مضارع التزامی در فارسی به صورت یکسان بکار میرود و معانی مختلف به واسطه
قیود و حروف به آن ضمیمه میشود که جزء فعل محسوب نمیشوند ولی در عربی این
امر غالبا با تغییر صرفی در فعل مضارع اتفاق می افتد لذا دوستان نباید
حروفی که بر سر فعل مضارع می آید را مساوی با حروف زبان فارسی و مستقل از
فعل ترجمه کنند.
البته
اطلاق عنوان مضارع التزامی بر این افعال عربی حاوی کمی مسامحه است.فعلا از
باب مقارنه ی بین افعال عربی و فارسی اینطور فرض میکنیم!
۲- گاهی افعال عربی در غیر معنای معمولشان استفاده میشوند که بحث از اونها در این مجال کوتاه نمیگنجد.
۳- کتبت هذه التدوینة لمساعدة أخواتی الفارسیات،سأکتب من الأزمنة العربیة دون التفات إلی الفارسیة إن شاء الله و هذه تطلب دقة أکثر.
منبع : نون والقلم
به علم و تعقل و تفكر دعوت كند. هیچ اندیشهاى به اندازه قرآن
محمّد(صلی الله علیه وآله وسلم) انسان را به دانش فرا نخوانده است تاآن جا كه نزدیك به نهصد و
پنجاه بار در قرآن، از علم و عقل و فكر سخن رفته است.
وأَنْ لَيسَ للانسانِ الّا ما سَعَی رزق ما آید به پای میهمان از خوان غیب میزبان ماست هرکس می شود مهمان ما هدف این وبلاگ آموزشی "ارتقای آموزش زبان قرآن ، عربی ؛ وارائه نمونه سؤالات و مطالب کارآمد برای همکاران دلسوز و دانش آموزان فهیم و استفاده از تجارب و راهنمائی اساتید می باشد. امید است با ارائه نظرات ؛ رهنمودهای ارزشمند وتذکرات سازنده ی خود یاریمان نمائید. درضمن اسفاده از مطالب این وب با ذکر منبع برای همه ی خوبان آزاد استو